Ĺťeromski S. Trylogia nadmorska

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

rozmiata, pokazuje si� pierwszy porost, futro mchu szedziwego.
171
Rozsiad�e zwartymi k�pami te istne liszaje ziemi przybieraj� barw� piasku zmoczonego od
deszczu.
Ta odzie� ziemi bezp�odnej, niemal pozbawiona korzeni, oddziela si� ode� bez trudu, odpada
za najl�ejszym potr�ceniem.
Sosenki plenne, których krzywe, boczne ga��zie usch�y ju� i odpad�y, obwieszone s� równie�
mchami suchymi, mnóstwem zeschni�tych chrapeciów i nie str�conych jeszcze igie�.
Wszystek ten zasób wyschni�ty wichry wnet zedr� i po ko�uchu mchów poroznosz�, a�eby
z czasem utworzy� now� próchniej�c� warstwic�.
Zatrzyma si� w niej kropla wilgoci i wystrzeli trawka najpierwsza.
W zag��bieniach i do�kach wychynie rdzawa mietliczka, wybij� si� z�ote g�ówki ostromlecza,
skabioza polna o kolorze morza w dzie� wietrzny.
Na grubych pok�adach igie� zapachnie wonny miodownik i dziewica rzadko spotykana, pani
tych stron - koniczyna.
W mokrych jamach, w g��biach zakis�ych, gdzie woda d�ugo si� trzyma, wystrzela szorstkie sitowie.
Posta� zasp piasku, które ten ca�y kraj utworzy�y, odzwierciadla w sobie niesta�oS�, zmien-
noS� i dowolnoS� morskiej fali, która je ze siebie wyrzuci�a.
Jedne z tych wy�yn ci�gn� si� nad brzegami wschodnimi, tworz�c �a�cuch niesta�y fal piasku
tak du�ych jak Bocianiec albo Szwedzkie Góry - inne tworz� dowolne kwadraty i trójk�ty
rozdo�ów otoczonych nieregularnymi kopcami.
Strome duny piaszczyste wyskakuj� znienacka w Srodku najszerszego roz�ogu, gdzie ju� so-
sny olbrzymie stoj� u ich podnó�a.
Te wzgórza zbyt wysmuk�e, o zboczach zbyt stromych, do których roSlinnoS� przyczepi� si�
nie mo�e, skoro mchy pierwotne osun�� si� musz�, a suche ig�y zmiecione zosta�y - zsypuj�
si� i spychaj� w s�siednie rozdo�y, i p�yn� przed siebie such� rzek� piaszczyst�.
Cz�sto w�druj�ca rzeka piasku zasypuje wielkie drzewo sosnowe na wysokoS� dwu i trzech
metrów od podstawy.
Sosna zasypana nie umiera, lecz szuka korzeniami nowej warstwy �ywotnej, która si� na no-
wej powierzchni wytwarza.
Zapuszcza w now� dun� swe wzniesione korzenie.
Lecz nowa nadchodzi �awica i znowu przywala suchym piaskiem jej �ywe, zielone ga��zie.
Skoro pozostawiony dla stóp ludzkich szlak w lesie ig�y smolne przysypi�, wnet staje si� on
pos�usznie twardym i równym chodnikiem.
Z prawej i lewej strony przybiegaj� do tego wolnego przesmyka wrzosy tak g�ste i rozros�e,
i� stanowi� niezbrodzone zagaja.
Nigdy pilny ogrodnik nie zdo�a tak wycyrklowa� swej Scie�ki w kwietniku, jak to czyni� na-
dobne wrzosy na Helu oraz pokrewne im wrzosowiec, rodz�ce tylko tutaj swoje czarne jagody.
Rcie�ka otulona k�pami k��bi�cymi si� nad ni�, równa wsz�dy i wsz�dy jednaka, biegnie
w dal, w coraz inne, coraz odmienne pustkowie.
Przemierza kilkadziesi�t kilometrów b�ogos�awionej samotni któr� tylko czasami z�otolita
sarna zak�óci, a sikorka sosnówka nieSmia�ym Swistem przeszyje.
Dok�dkolwiek ponios� mi� nogi od nadbrze�nych zasp piasku, wsz�dzie zast�puj� mi drog�
kopulaste wydmy szare.
172
Przewiduj�cy umys� niemiecki i pracowite r�ce niemieckie zalesi�y je sadz�c ma�e drzewka
sosnowe.
A�eby wiatr nie zdmuchn�� bezsilnych sadzonek po spo�u z lotn� i sypk� samej wydmy po-
wierzchni�, przewiduj�ce r�ce ogrodzi�y ka�de pólko kwadratem ko�ków g�sto bitych.
Tam i sam wida� jeszcze próchno kwadratów ogrodzenia.
Gdzie indziej samo próchno wiatr po okolicy rozrzuci�.
Na miejscu ma�ych sadzonek las si� puSci� wspania�y.
Wilgo� podspodnia, któr� piaski przechowuj� w sobie i trzymaj� d�ugo niczym g�bka, �ywi
ziele� igie� i szyszek, hoduje olchy i brzozy, karmi buki i lipy.
Ogromne pnie i strzeliste konary starych sosen, pochy�e w stron� wschodu, koloru miedzi czy
z�ota starego, koloru cia� ludzkich spalonych nad morzem od wichru i s�o�ca, przerzynaj�
olbrzymie rozlewisko zieleni.
Tu i tam z morza jednolitej zieleni wydzielaj� si� kud�ate i rozwiane brzóz czuby.
Stary, nienapatrzony helski lesie!
W letni, cichy poranek i w pogodne letnie odwieczerze jak�e jesteS przychylny dla znu�one-
go w�drowca!
Zapach �ywiczny wylewa si� z twojej g��bi, a niezliczone twe korony chroni� wn�trze od
wichru.
Najsro�szy orkan - ost czy west, Siewierz czy zyda - bij�cy w wybrze�a i roznosz�cy huk
morski po ca�ym tym kraju, do twojej g��bi nie dotrze.
ZaroSni�te traw� i zasypane ig�ami drogi twoje prowadz� w ostoje coraz bardziej zaciszne,
w spokojnoS� zupe�n� i w samo sedno pustkowia.
Wci�� nowa rozsuwa si� przed oczyma ziemia morska, garbata od dun i kopców piaszczy-
stych, przestrze� zaSwiatowa, melancholii pe�ne siedlisko milczenia.
Z pot�nego pnia sosny, skoro tylko wydosta� si� z zaspy piaszczystej na zachodnim przyl�d-
ku, wyrastaj� tu� przyziemne konary.
Wystrzelaj� równolegle do ziemi albo z góry w pa��k wygi�te kieruj� si� ku niej.
Rciel� si� grubymi ramiony o kolorze miodu �ó�tego po miale zszarza�ym i do zimnej po-
wierzchni si� tul�. [ Pobierz całość w formacie PDF ]